Os vagabundos millonarios

Foto: Charles Rondeau

"A ti o que che pasa é que non tes gana de facer nada". Así me dixo un día, sen malicia, o garda xurado dunha oficina na que traballei durante un tempo. Creo lembrar que falabamos de plans de futuro e eu dixéralle que non tiña intención nin de facer as Alemañas (nin as Inglaterras) nin de preparar oposicións. O home era un madrileño descendente de andaluces, de pasado castrense e ideoloxía bastante inclinada cara a dereita; el sempre se definía, con humor, coma dereitón, de feito. Un deses á-vida-hai-que-botarlle-collóns que xamais consentiría en admitir que a sorte non se busca, senón que é ela a que nos elixe, a que nos fai. A frase é dun filme barateiro dos cincuenta, en boca da moza dun gánster, nova aínda pero de volta de todo, dirixida a un rapaz de campo emprendedor e conformista.
Tamén estes días anda moita xente a se cagar no concepto de home feito a si mesmo, a propósito dos pasamentos, moi seguidos no tempo, de dous empresarios que se axustarían a el, polo menos segundo os persoeiros interrogados ó pé dos seus cadaleitos. Á fin semellan decatarse os que maldin de algo para min obvio desde hai moito: a práctica imposibilidade de acadar un porvir pracenteiro e escaso en sustos soamente a forza de teimosía se a fortuna (ou, no caso dos falecidos, o vínculo de sangue) non acompaña. Ata agora, a mensaxe de positivismo cego caía do ceu coma un pack de botellíns de auga mineral nun deserto de condenados a unha morte lenta e dura. Bebían a auga e tiñan a sensación de que lles mataba a sede moito máis do que o facía. Agora comezan a ver que a auga que foron gardando se evaporou coa calor.
Aparte disto, é boa cousa este aparente desengano. Desde logo, moito mellor ca falsa idea anterior de que vivir arrastro dignifica ó individuo por sistema. A Luis Buñuel chamábanlle raro porque opinaba que a indixencia non embellece, senón que envilece. Os seus vagabundos de Viridiana son brutais polo costume de facer o que sexa por un cornecho de pan. Pois, segundo a moral ata agora imperante, aqueles vagabundos deberan ter rematado millonarios. Incrible? Non tanto. Moitos levan picado.