A velocidade do frío

 Hai maneiras e maneiras de dicir algo. En literatura, polo menos na actual, non é frecuente que cada frase vaia impregnada dunha sensación intensa. Moitas veces non é necesario; segundo a natureza do escrito, podería mesmo ser contraproducente, coma un pau nas rodas dunha lectura en condicións. Non é o caso d'A velocidade do frío, novela de Manuel Seixas aparecida alá por 1996.

Nela, cada frase debe levar aparellada unha sensación, e tal é o que sucede. A sensación é máis ou menos agresiva, coma ó olfacto o era o alcol que antes se empregaba para desinfectar feridas. Porque feridas hainas aquí a eito. Feridas que mal poden curar. Hai dous protagonistas, dous trastornados, cada un polas rúas razóns. Teñen en común unha muller morta, se ben por causas distintas. Un procura a xustiza, o outro a morte. Particular é, por certo, a súa relación. Pode apreciarse no momento no que os seus camiños se cruzan nunha noite de bebedela e malos recordos que, segundo o pactado entre ámbolos dous, rematará cun deles asasinando ó outro de xeito que pareza un accidente.

É unha novela que non deixa indiferente, algo que en 2014 resulta escaso. Páxinas e páxinas de frases curtas non exentas de humor, encadeadas coma os disparos dunha ametralladora de groso calibre, en parágrafos reiterativos cando teñen que selo, que é cando supoñen unha transcrición da demencia.

A velocidade do frío gañou daquela un premio gordo de novela. Hoxe sería impensable que atopara sequera editor. Por exemplo, a imaxe que se ofrece dun dos protagonistas, maltratador doméstico, dista moito da aceptada no tempo presente; non aparece coma unha criatura grotesca e diabólica, calculadora e desapiadada, senón coma unha persoa torturada pola culpa e por un problema permanente no xénero humano: a impotencia de de non ter feito no seu momento o que debera, que evitaría para o caso a traxedia. Só por iso xa non pasaría o corte.

Outro cravo na tapa do cadaleito da novela se a quixera publicar agora sería a súa influencia musical. Que Manuel Seixas é músico coñécese decontado, abonda cunha lectura superficial. Tanto é así, que anos despois fixo algo moi lóxico e hoxe igualmente inaudito: converteu a novela en disco.