Orixe personalizada

 

Foto: Alex Grichenko

Estes días andei no Google á procura de información sobre obras premiadas en edicións anteriores dun certame ó que veño de enviar algo. Fíxeno máis ca nada para ter unha idea da súa liña. O tal certame, polas súas características distintivas, préstase moito ó clasicismo. Por iso me sorprendeu agradablemente atopar na última obra gañadora unha sorte de experimento posmodernista. Dubidaba que houbera xa lugar para estas cousas cando tanto se penaliza aquí o atrevemento literario hoxe. O malo e significativo é que a única referencia medianamente completa que dei atopado estaba na web da propia editora. Nin unha triste reseña.

Digo que a sorpresa foi agradable, mais tamén observei o asunto con escepticismo. Chegamos a unha altura na que en literatura xa é imposible inventar nada, porque está todo inventado. Calquera idea que un leve ó papel xa foi hai tempo ou estará a ser levada no mesmo momento e con lixeiras variantes alí por, como mínimo, outra persoa. Coido, daquela, que a única saída posible para evitar que un escritor vocacional remate agardando polos resultados dunha proba de oposición pasa pola suma de orixinalidade máis personalización.

Orixinalidade: non no sentido no que a autora da obra á que me refiro a interpretaba, non. Orixinalidade no seu sentido literal: retorno á orixe. Deixémonos de parvadas: non hai xénero nin tema “esgotado”. Inclusive o tumba e dálle guerracivilista-posguerrista ten algo que ofrecer, se alguén se decide a falar dereito. Hai que mentalizarse dunha puta vez: se se fai a crónica dun partido de fútbol, cómpre describir o que acontece no céspede e deixarse de ollar tanto para as bancadas.

Personalización: A orixinalidade sen máis ficaría no contrario do que é no sentido máis popular da palabra de non engadir o toque persoal. Xa hai moita xente a facelo, tanto pola internet adiante coma en papel; iso si, deixando de lado a orixinalidade. Limítanse a contar a súa vida como o farían nunha declaración perante un xuíz: como moito, con algo de humor, e sen nada de distinción nin suxestión. Imaxino que os que o fan en libro venderán moitos, pero non sei, non me acaba de chistar o método.

A obra que enviei ó certame, dito sexa de paso, era ben orixinal, case canónica, mais tamén moi persoal. Saudade ó perdedor; perdedor no seu sentido literal, non no glamuroso.